Hãy cùng tintuctuyensinh phân tích bài thơ đất nước của Nguyễn Khoa Điềm để hiểu và cảm nhận rõ hơn cảm tưởng thế hệ mẻ của tác giả về non sông qua những vẻ đẹp được phát hiện ở chiều sâu trên nhiều bình diện: lịch sử, địa lí, văn hoá,… Cùng với sự nhấn mạnh tư tưởng “Đất Nước của Nhân dân” qua giọng thơ trữ tình – chính luận sâu lắng, tha thiết.
Contents
I. chỉ dẫn phân tích bài thơ đất nước (NGUYỄN KHOA ĐIỀM)
Đề bài: phân tích bài thơ đất nước của Nguyễn Khoa Điềm.
1. phân tách yêu cầu ĐỀ BÀI
– yêu cầu về nội dung: phân tách nội dung, nghệ thuật của bài thơ giang sơn.
– khuôn khổ tứ liệu, dẫn chứng: các câu văn, từ ngữ, chi tiết, hình ảnh… điển hình trong bài thơ tổ quốc của Nguyễn Khoa Điềm.
– nguyên tắc lập luận chính: phân tích.
2. HỆ THỐNG LUẬN ĐIỂM BÀI quốc gia
– Luận điểm 1: Cảm nhận về đất nước từ nhiều phương diện: lịch sử, văn hóa, chiều sâu của không gian, chiều dài của thời kì.
– Luận điểm 2: bốn tưởng cốt lõi giang sơn của nhân dân.
>>> Tham khảo lại nội dung chỉ dẫn soạn bài nước nhà – Nguyễn Khoa Điềm
II. LẬP DÀN Ý chi tiết phân tích bài thơ đất nước (NGUYỄN KHOA ĐIỀM)
1. MỞ BÀI phân tích bài thơ đất nước
– Giới thiệu tác giả, tác phẩm:
+ Nguyễn Khoa Điềm thuộc lớp nhà thơ to lên trong những ngày tự do và trưởng thành trong cuộc kháng chiến chống Mĩ, tiêu biểu cho mới thơ trẻ những năm chống Mĩ.
+ Bài thơ nước nhà trích trong trường ca Mặt đường khát vọng, là một bài thơ có chất thuyết giáo sâu sắc, thể hiện bốn tưởng “Đất nước của nhân dân”, thức tỉnh giấc thanh niên, tuổi trẻ thị thành miền Nam xuống đường đấu tranh.
2. THÂN BÀI phân tích bài thơ đất nước
* Luận điểm 1: Cảm nhận của tác giả về quốc gia từ nhiều phương diện
– Lí giải cỗi nguồn của nước nhà (phương diện lịch sử, văn hoá dân tộc)
+ “Khi ta phệ lên non sông đã có rồi” -> tổ quốc đã có từ lâu đời
+ “ngày xửa ngày xưa” -> gợi nhớ tới câu bắt đầu các câu chuyện dân dã
+ “miếng trầu” -> tục ăn trầu của người Việt và truyện cổ tích trầu cau
+ “Tóc mẹ thì bới sau đầu” -> thói quen búi tóc của những người thiếu phụ Việt Nam
=> nước nhà gắn liền với truyền thống văn hoá, quá trình hình thành phong tục tập quán.
+ “Thương nhau bằng gừng cay muối mặn” -> thói quen tâm lí, truyền thống yêu thương của dân tộc.
+ “cái kèo cái cột thành tên”, “một nắng hai sương” -> tổ quốc trưởng thành cùng quá trình lao động phát triển.
=> non sông bắt nguồn từ những điều bình dị, thân cận trong đời sống của người Việt Nam từ xa xưa mà không hề bóng gió, trừu tượng.
– Cảm nhận về giang sơn qua phương diện không gian và thời kì
+ Về không gian địa lí:
- “Đất / nước“: hai nhân tố được tách riêng để suy tư một cách sâu sắc
- “nơi anh đến trường”, “nơi em tắm”, “nơi em tấn công rơi… Thương thầm” : là nơi sinh sống của mỗi người (sinh ra, bự lên, đi học, trưởng thành và những những rung động đầu đời,…)
- “nơi con chim phụng hoàng”, “nơi con cá ngư ông móng nước hồ khơi” : Là núi, sông, rừng, biển
- “là nơi dân mình sum họp…” : là không gian sinh tồn của đồng đội dân tộc qua bao thế hệ ()
+ Về thời gian:
- Dài “đằng đẵng” từ xa xưa, gắn liền với truyền thuyết các dân tộc anh em cùng tầm thường con Rồng, cháu Lạc và truyền thuyết dựng nước của vua Hùng cùng ngày giỗ Tổ.
- Trong hiện tại: non sông có trong tấm lòng mỗi con người, mỗi người đều thừa hưởng những giá trị của giang sơn, khi có sự gắn kết giữa mỗi người giang sơn sẽ nồng thắm, hài hòa, lớn tưởng. Đó là sự gắn kết giữa cái riêng và cái thông thường.
- Trong tương lai: thế hệ trẻ sẽ “mang tổ quốc đi xa”, “đến những ngày mơ mộng”, quốc gia sẽ trường tồn, vững bền.
* Luận điểm 2: tư tưởng mấu chốt đất nước của dân chúng.
– tự nhiên địa lí của non sông không chỉ là sản phẩm của tạo hóa nhưng được hình thành từ phẩm chất và căn số của mỗi người, là một phần máu làm thịt, tâm hồn con người:
+ Nhờ thủy chung nâng niu, tình nghĩa nhưng có “hòn Vọng Phu”, “hòn Trống Mái”
+ Nhờ ý thức bất khuất, hero trong quá trình dựng nước và giữ nước nhưng có những ao đầm, di tích lịch sử về quá trình dựng nước.
+ Nhờ truyền thống hiếu học mà có những “núi Bút non Nghiên”
– dân chúng làm nên lịch sử 4000 năm:
+ Họ là những người nam nhi, con gái bình dị mà luôn túc trực tình yêu nước.
+ Tác giả nhấn mạnh tới những nhân loại vô danh làm nên lịch sử, khẳng định vai trò của mỗi cá nhân với lịch sử dân tộc.
– quần chúng. # tạo ra và giữ giàng những giá trị vật chất, tinh thần cho đất nước: văn hóa “truyền hạt lúa”, “truyền lửa”, “truyền giọng nói”, “gánh theo tên xã, tên làng”,… Từ đó thành lập nền móng tạo ra nước nhà lâu bền.
– bốn tưởng mấu chốt, cảm hứng bao trùm cả đoạn trích: “đất nước này là quốc gia của quần chúng. # nước nhà của ca dao thần thoại”, non sông ấy biểu thị qua tâm hồn con người: biết kính yêu, biết quý trọng trọng trung thành, công huân và biết chiến đấu bởi vì tổ quốc.
3. KẾT BÀI phân tích bài thơ Đất nước
– tổng thể giá trị nội dung bài thơ: đất nước được cảm nhận ở nhiều phương diện, cái nhìn thế hệ mẻ về non sông với tư tưởng then chốt là tư tưởng đất nước của dân chúng. song song cũng nêu lên nghĩa vụ của các mới, khác biệt là mới trẻ với đất nước mình.
– đặc sắc nghệ thuật:
+ sử dụng các chất liệu của văn hoá dân gian đa dạng, sáng tạo
+ tiếng nói giàu chất suy bốn, triết luận sâu sắc
+ Thể thơ tự do tiến bộ linh hoạt
+ Giọng thơ trữ tình – chính luận sâu lắng, khẩn thiết.
– Nêu cảm nhận của em về bài thơ
– liên tưởng nghĩa vụ của thế hệ trẻ ngày nay với đất nước.
