Phân tích bài thơ Việt Bắc

Những chỉ dẫn Phân tích bài thơ Việt Bắc dưới đây sẽ giúp Các bạn cảm nhận đúng nhất về tứ tưởng, tình cảm nhưng mà tác giả Tố Hữu gửi gắm trong từng vần thơ, từng câu chữ. phân tách từng dòng thơ để thấy hình ảnh Việt Bắc không chỉ đẹp lãng mạn, đẹp nên thơ nhưng còn kiên cường, giàu tình nghĩa; sự keo sơn, gắn bó giữa quân với dân chính là sức mạnh tấn công bại mọi quân địch xâm chiếm.

I. Mở bài Phân tích bài thơ Việt Bắc

1. Giới thiệu về tác giả

– Tố Hữu (1920-2002) sinh ra ở Huế, là nhà thơ điển hình và tiên phong cho nền thơ cách mệnh Việt Nam.

– Thơ ông luôn gắn với những chặng đường kháng chiến của dân tộc, những giai đoạn cách mạng hào hùng đều được tác giả khắc họa lại qua lời thơ của mình.

– phong cách thơ Tố Hữu mang tiếng nói của dân tộc và sự nghiệp cách mạng với hình ảnh quê hương, con người và đất nước được ông đưa vào thơ ca vừa trữ tình, cũng vừa sâu sắc.

2. Giới thiệu tác phẩm Việt Bắc

a, cảnh ngộ sáng tác

– Tháng 10/1945, hồ chủ tịch ra quyết định dời căn cứ quân sự, các cơ quan đầu não trung ương Đảng và Chính phủ từ Việt Bắc về thủ đô Hà Nội.

b, Nội dung bài thơ

– Chính thời khắc quan trọng đó, bài thơ được viết nên để biểu lộ nỗi lòng của những người chiến sĩ cách mạng phải chia xa núi rừng Tây Bắc thân thuộc để về một nơi căn cứ mới. Những hình ảnh và kỷ niệm đẹp về tự nhiên và con người ở đây được tác giả biểu thị một cách chân thực và đầy sống động.

c, Ý nghĩa tên bài thơ “Việt Bắc”

– Việt Bắc là một địa danh nhiều người biết đến được mệnh danh là cái nôi của cách mệnh Việt Nam, là nơi được tuyển lựa làm cơ quan đầu não trong cuộc binh lửa chống Pháp.

– hai từ Việt Bắc còn gợi lên hàng loạt những kỷ niệm ghi dấu ấn cách mệnh Việt Nam trong các trận chiến đấu oanh liệt của dân tộc và gắn liền với những chiến thắng vẻ vang đi vào lịch sử.

– phân tích bài thơ Việt Bắc để thấy địa danh này còn là cả một bầu trời kỷ niệm của tác giả, là lời nhắn nhủ nhớ thương và trân trọng cùng niềm tự hào, sự thủy chung son sắc đẹp với quê hương, xứ sở.

II. Thân bài của Phân tích bài thơ Việt Bắc

1. Lời nhắn nhủ của người ở lại

a, tâm trạng chia tay đầy lưu luyến (thể hiện trong 8 câu đầu)

“Mình về mình có nhớ ta

Cầm tay nhau biết nói gì bữa nay.”

– Cách xưng hô “mình – ta” ở đây không phải là sự xưng hô tầm thường của những lứa đôi yêu nhau hay của những cặp thê thiếp chồng nhưng mà là sự tâm sự, thì thầm xưng hô của những người cách mệnh với những người dân Việt Bắc. =≫ Cách xưng hô thân mật, gần gũi nhưng đầy luyến lưu trong phút giây chia tay giống như đôi lứa yêu nhau phải cách xa nhưng mà lòng thì không nỡ.

– Nghệ thuật điệp cấu trúc “mình về mình có nhớ” -> đây như một lời ướm hỏi để gợi lại những ký ức về “mười lăm năm ấy” với thiên nhiên và nhân loại Việt Bắc tình nghĩa.

– “Mười lăm năm”: khoảng thời gian từ 1940 các đội viên mở đầu tham gia cách mạng, đấu tranh hết mình vì nước vì dân trên núi rừng Việt Bắc đến cuối năm 1954 – là thời khắc những người cách mạng quay lại thủ đô, rời xa Việt Bắc.

– Nghệ thuật điệp từ “nhớ”: biểu lộ nỗi nhớ dâng trào da diết, mãnh liệt luôn túc trực trong tác giả.

– “Cây, núi, sông, nguồn” là những hình ảnh thân thuộc, đặc trưng của Việt Bắc và cũng là hình ảnh gắn liền với người bộ đội trên chặng đường hành quân => Sự chung tình, son sắc đẹp.

– Từ láy “tha thiết”, “bồn chồn”: bộc lộ tâm cảnh day hoàn thành, hồi hộp khó tả.

– Hình ảnh “áo chàm”: Nghệ thuật hoán dụ gợi hình ảnh thân thiện của loài người Việt Bắc.

– “Cầm tay”, “biết nói gì”: Trong phút giây chia xa, mọi người đều xúc động, cảm xúc nghẹn lại nơi cổ họng để rồi không nói nên lời, không biết phải trao nhau những câu nói gì hơn nữa ngoài cái cầm tay đầy yêu thương, luyến nuối tiếc.

=> phân tích bài Việt Bắc trong đoạn này biểu hiện rõ đứa ở lại mang tâm cảnh thiết tha, bịn rịn khiến người ra đi không nguôi nhớ lại quá khứ một thời với những kỷ niệm đẹp bên Việt Bắc.

b, Những kỷ niệm với Việt Bắc trong loạn lạc

– “Suối lũ”, “mây mù”, “miếng cơm chấm muối” => Qua hình ảnh tả chân về hoàn cảnh loạn lạc gian khổ, vất vả của những người chiến sĩ lại càng thêm căm thù sự xâm chiếm của bầy thực dân Pháp.

– “Trám… để già” => Gợi lên cảm giác đầy trống vắng, thêm nhớ kí vãng một thời sâu đậm.

– “Hắt hiu… lòng son” => Phép đảo ngữ được sử dụng để biểu lộ tình cảm của người dân Việt Bắc với đội viên cách mạng, dù nghèo vật chất mà giàu tinh thần, luôn son sắt, tình nghĩa.

– “Mái đình Hồng Thái”, “cây đa Tân Trào”: đây đều là những địa danh nổi tiếng trong lịch sử, nhắc nhớ một Việt Bắc hào hùng, oanh liệt.

Cây đa Tân Trào – vị trí gắn liền với lịch sử dân tộc

– Đại từ xưng hô “mình” được nhắc đi nhắc lại khá nhiều lần bộc lộ sự thân thương, thân cận, gắn bó giữa kẻ ở và người đi. Mình ở đây như là một nhưng có lúc như là nhị.

Xem thêm:

biên soạn Bài Thơ Việt Bắc hoàn toản Nhất

biên soạn Bài thơ đất nước ngắn gọn nhất

phân tách bài thơ Sóng của Xuân Quỳnh

2. Lời của người ra đi

a, tình nghĩa son sắt, một lòng chung tình

– Đại từ “mình-ta” được dùng linh hoạt: mối quan hệ gắn bó máu giết thịt, sự thấu hiểu khác biệt giữa kẻ ở – người đi.

– “Bao nhiêu”, “bấy nhiêu”: từ ngữ so sánh bộc lộ rõ tình cảm bao la, vô ngàn giữa người đi – kẻ ở, giữa người quân nhân – Việt Bắc.

b, Nỗi nhớ tự nhiên, con người Việt Bắc

– “Trăng lên… nắng chiều”: nỗi nhớ như không còn phân biệt được thời kì và không gian nữa khi nó đã bao trùm, nhen nhóm mọi lúc, mọi nơi.

– “Nhớ gì như nhớ ý trung nhân”: Nếu đại từ nhân xưng mình – ta được tác giả dùng rất nhiều ở những câu thơ trên thì tới đây tác giả đã ví von ngay cảm xúc nhớ nhung của mình ở mức độ cao nhất như nỗi nhớ nhân tình vậy.

– “Bát cơm sẻ nửa, chăn sui đắp cùng”: Khi gian lao, khi âu sầu thì quân và dân luôn có nhau, luôn đồng hành cùng nhau và cung cấp nhau hết mình để cùng nhau đẩy lùi quân địch thông thường của dân tộc.

– “Lớp học i tờ”, “giờ liên hoan”: chính những kỷ niệm gắn bó ấy đã khiến người đi thêm nhớ, thêm thương, thêm quyến luyến.

– Người mẹ” hay “cô em gái” đều là hình ảnh quá đỗi thân thuộc và bình dị nơi mảnh đất Việt Bắc anh hùng, họ vẫn đang công tích và đồng binh đao với những người đội viên.

c, Bức tranh tư bình tuyệt đẹp của Việt Bắc

– Mùa đông: hoa chuối đỏ tươi + người công lao trên đèo cao => màu nhan sắc ấm áp, hình ảnh công tích mạnh bạo.

– Mùa xuân: mơ nở trắng rừng + người đan nón => màu của sự tinh khôi, trong sáng và nên thơ.

– Mùa hạ: rừng phách đổ tiến thưởng + em gái hái măng +

tiếng ve => gam màu quà nóng hòa vào âm thanh tiếng ve đặc trưng không khí mùa hè và người em gái vẫn chuyên cần công tích.

– Mùa thu: ánh trăng + tiếng hát ân nghĩa thuỷ bình thường => Vẻ đẹp êm dịu, hiền hòa, yên ả.

=> Sự hòa quyện hòa hợp giữa màu sắc đẹp và âm thanh với loài người và cảnh vật đã vẻ nên bức tranh tư bình tuyệt duyệt y dưới ngòi bút của Tố Hữu.

d, Phân tích bài thơ Việt Bắc qua cuộc binh cách

– “Rừng che bộ đội… vây quân thù” : phép nhân hóa thiên nhiên như lực lượng tham gia binh cách.

Hình ảnh lính tranh đấu trong rừng núi

– “Phủ Thông, đèo Giàng” : những địa danh không xa lạ, gắn liền với Việt Bắc

=> thiên nhiên không vô tri, vô giác nhưng mà thực sự đang đương đầu chống giặc cùng quan và dân ta.

– “Ta cùng đánh Tây”, “cả chiến khu một lòng”, “rầm rập như là đất rung”, “quân đi điệp trùng điệp trùng” -> khí thế vô cùng oanh liệt, mạnh bạo, chuẩn bị xông pha và chiến thắng.

– “Bước chân nát đá, muôn tàn lửa bay”, “dân công đỏ đuốc từng đoàn” => sức mạnh kỳ diệu của ý thức liên kết, một lòng một dạ bởi vì nước, bởi vì dân, bởi vì mục tiêu lý tưởng chung to con tạo nên một ý thức và ý chí thép không tưởng..

– “Tin vui thắng trận trăm miền”: Sự thắng lợi là chiến tích khổng lồ nhất nhưng mà mọi người cùng chờ đón, nụ cười thắng lợi, sự nô nức lan tỏa khắp mọi nơi.

=> Bức tranh sử thi hoành tráng tụng ca sức mạnh của quần chúng. # nhân vật.

e, Niềm tự hào và tin yêu nhắn gửi Việt Bắc

– Câu hỏi tu từ => gợi tình cảm thiêng liêng về núi rừng Việt Bắc.

– “Ngọn cờ đỏ thắm, sao quà đặc sắc, Trung ương, Chính phủ,…” => Những hình ảnh thân thuộc hiện lên xinh tươi, như soi bước chỉ đường cho một ngày mai tươi đẹp của dân tộc và đó cũng là điều tác giả gửi gắm trong câu từ bài thơ.

-”U ám” – ”sáng soi” => Khẳng định vai trò béo mập của lãnh tụ hồ Chí Minh trên đoạn đường tìm thấy độc lập cho dân tộc.

III. Kết bài Phân tích bài thơ Việt Bắc

1. Giá trị nghệ thuật

– Tác giả đã dùng rất nhiều biện pháp nghệ thuật, biện pháp tu từ hiệu quả như nhân hóa, so sánh, từ láy, điệp từ, đại từ nhân xưng độc đáo.

– Thể thơ lục bát không xa lạ trong thơ ca Việt Nam và pha nét chấm phá đối đáp ca dao rất dị, sáng tạo.

2. Giá trị nội dung

phân tách bài thơ Việt Bắc để cảm nhận đây như một bạn dạng trường ca về cuộc binh lửa chống Pháp hóc búa, gian nan mà đầy tự hào, anh dũng. Ở đó còn là nỗi nhớ thương da diết khôn nguôi giữa những người cách mạng và Việt Bắc, tình cảm thiết tha, đậm sâu giữa quân và dân ta. Từng lời thơ còn thấm đượm ái tình nước, niềm tự hào dân tộc, kiêu hãnh non sông gấm vóc.

Với những phân tách bài Việt Bắc chi tiết và dễ hiểu như trên hy vọng sẽ là sự tham khảo và hỗ trợ đắc lực cho Cả nhà trong quá trình học bài và làm đề. Bài thơ trên chỉ là một trong số hàng loạt các bài thơ được Kiến Guru thực hiện phân tích nên Anh chị em có thể chuyển vận phần mềm học tập Kiến Guru để xem được nhiều hơn các bài phân tách khác trong chương trình học nhé.